Tabletki wczesnoporonne – działanie i skutki uboczne

Analizując temat antykoncepcji awaryjnej, często niesłusznie zrównuje się tabletki wczesnoporonne z tabletką „dzień po”. Jest to błędne ujednolicenie. Tabletka wczesnoporonna to farmakologiczna metoda usunięcia już istniejącej ciąży.

Choć w wielu krajach dostępna i legalna do stosowania przez kobiety, w Polsce niemożliwe do kupienia w aptece na receptę. Jedynie sytuacje konieczne z medycznego punktu widzenia i zgodne z prawem uprawniają lekarza do zastosowania tabletek poronnych.

Czym są tabletki wczesnoporonne?

Tabletki wczesnoporonne wywołują zakończenie ciąży, czyli działają na już zagnieżdżony zarodek. Statystyki mówią, że ich skuteczność jest bardzo wysoka, bo wynosi 98% do 6 tyg. ciąży, a 95% do 9 tygodnia. Ich działanie polega na obniżeniu poziomu estrogenu, wywołaniu skurczy macicy, by ostatecznie wywołać silne krwawienie i wydalenie zarodka. Krwawienie o mniejszym nasileniu może utrzymywać się nawet kilka dni. Czym wywołane jest takie działanie tabletek wczesnoporonnych?

Jakie składniki w tabletkach wczesnoporonnych wywołują poronienie?

Działanie tabletek wczesnoporonnych opiera się na jednej lub dwóch substancjach czynnych. Najskuteczniejsze są te, które zawierają mizoprostol i mifepristone, choć niektóre zawierają tylko mizoprostol. Ich skuteczność wtedy spada do 85% i rekomenduje się ich stosowanie tylko w sytuacjach, gdy inne preparaty nie są dostępne. Jak działają tabletki wczesnoporonne? Ich stosowanie powinno przebiegać, począwszy od przyjęcia mifepristone, który blokuje wytwarzanie estrogenu, by po 24-48 godzinach przyjąć mizoprostol, który rozluźnia szyjkę macicy i powoduje jej skurcze, a te prowadzą do wydalenia zarodka.  

Tabletki wczesnoporonne — po jakim czasie zaczynają działać?

Z reguły tabletki wczesnoporonne zaczynają działać nawet już po ok. 4 godzinach od przyjęcia drugiej dawki mizoprostolu, choć również normą jest, jeśli dzieje się to po kilkunastu godzinach. Zdarza się również, że już przyjęcie pierwszej dawki wywoła pożądany efekt. Na obecną chwilę trudno jednoznacznie określić optymalną dawkę leku, a także drogę podania (dopochwowo czy doustnie). W Polsce mizoprostol występuje pod nazwą Cytotec i Arthrotec poprzyjmuje się go po upływie najlepiej ok. 36 godzin od zażycia mifepristone. Przeważnie to wiek ciąży decyduje o sposobie dawkowania leków (ilość tabletek przyjęta naraz, odstęp czasowy przed powtórzeniem dawki). Przy założeniu, że kurację zaczniemy wczesnym rankiem, może zdarzyć się, że poronienie nastąpi dopiero kolejnego dnia, ale przeważnie dzieje się to w tej samej dobie.

Skutki uboczne tabletek wczesnoporonnych

Silny ból i intensywne krwawienie jest najczęstszym  skutkiem towarzyszącym kobietom. Czasem ból wywołuje nawet omdlenia, dlatego w warunkach domowych kobieta nie powinna pozostawać sama. Oprócz tych dolegliwości tabletka wczesnoporonna wywołuje skutki uboczne w postaci nudności, biegunki, wymiotów, wzrostu temperatury ciała, a czasem i stanu zapalnego. Skurcze macicy i ból brzucha są zjawiskiem z reguły towarzyszącym kuracjom tabletkami wczesnoporonnych.

Tabletki wczesnoporonne a tabletki „dzień po”

Mimo potocznego zamiennego stosowania tych nazw nie są to synonimy. Antykoncepcja awaryjna, czyli tabletka „dzień po” to metoda zapobiegania uwolnieniu się komórki jajowej do jajowodu oraz stwarza warunki niesprzyjające zagnieżdżeniu się zarodka, gdy do uwolnienia komórki już doszło. Jest to zatem metoda antykoncepcji, a nie prowadząca do poronienia ciąży. Istota jej działania sprowadza się, zgodnie z nazwą, do jak najszybszego przyjęcia tabletki po ryzykownym stosunku. Dla istniejącej już ciąży tabletka awaryjna nie jest groźna, nie przerywa ciąży i wpływa negatywnie na rozwój zarodka.