Czym jest przewlekła obturacyjna choroba płuc i jakie leki przy POChP?

Szacuje się, że w Polsce przewlekła obturacyjna choroba płuc dotyka nawet 2,5 miliona pacjentów, jednak tylko część z nich jest świadoma obecności tej choroby i przyjmuje leki. POChP to schorzenie istotnie obniżające jakości życia pacjentów i przyczyniające się do skrócenia długości życia, jednak jest to choroba, którą można leczyć. Jakie są przyczyny POChP i jak aktualnie wygląda leczenie tej jednostki chorobowej? 

Czym jest POChP?

POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc, to schorzenie, którego istotą jest ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Jest to choroba, na którą składają się cechy rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli. 

Rozedma płuc to choroba, której istotą jest zniszczenie ścian pęcherzyków płucnych, prowadzące do powiększenia przestrzeni powietrznych w drogach oddechowych. Z kolei przewlekłe zapalenie oskrzeli to stan, w którym mamy do czynienia z przewlekłym odczynem zapalnym, prowadzącym do trwałych zmian w obrębie płuc takich, jak przerost  mięśni gładkich ściany oskrzeli, upośledzenie oczyszczania płuc, czy też włóknienie.

POChP rozpoznaje się zwykle między 50, a 60 rokiem życia. Schorzenie to jest istotnie częstsze u mężczyzn. Uważa się, że POChP jest czwartą przyczyną zgonów w Polsce, co tylko podkreśla, jak ważna jest diagnostyka i prawidłowe leczenie tej choroby. 

Przyczyny zachorowalności na POChP

Najważniejszą przyczyną rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest palenie tytoniu. Uważa się, że palenie przyczynia się nawet do 80-90% przypadków POChP. Pozostałe czynniki odpowiedzialne za rozwój tego schorzenia to:

• narażenie na zanieczyszczenia atmosfery – m.in. produkty spalania ropy, produktów ropopochodnych, a także węgla;
• narażenie na czynniki szkodliwe w miejscu pracy –  m.in. na pył węgla kamiennego, kadm, cement, czy kurz bawełny;
• częste infekcje wirusowe i bakteryjne w obrębie układu oddechowego;
• bierne palenie w dzieciństwie;
• uwarunkowania genetyczne – chodzi tutaj przede wszystkim o wrodzony defekt, polegający na zmniejszonym wytwarzaniu lub całkowitym braku enzymu α1-antyproteazy, co prowadzi do rozwoju rozedmy płuc. 

Jakie są objawy POChP?

Objawy, które zgłaszają lekarzowi pacjenci cierpiący na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc to przede wszystkim:

• przewlekły kaszel, często z odkrztuszaniem plwociny – kaszel jest zazwyczaj pierwszym objawem POChP;
• nasilająca się z czasem duszność;
• osłabienie i męczliwość;
• w zaawansowanych postaciach: utrata apetytu, utrata masy ciała, obniżenie nastroju.

Podczas badania lekarskiego pacjenta z POChP można stwierdzić m.in.: 

• świsty i furczenia podczas osłuchiwania klatki piersiowej (te objawy osłuchowe dominują, gdy w obrazie klinicznym przeważa przewlekłe zapalenie płuc);
• wdechowe ustawienie klatki piersiowej i klatkę piersiową, przyjmującą kształt beczkowaty – te cechy są typowe, gdy w obrazie klinicznym dominuje rozedma;
• używanie dodatkowych mięśni oddechowych, wciąganie międzyżebrzy podczas wdechu – te objawy również dotyczą postaci z dominującą rozedmą;
• sinicę centralną – można ją wyraźnie zaobserwować na błonach śluzowych (np. wargach, czy języku). Sinica centralna dominuje w postaci z przewagą przewlekłego zapalenia oskrzeli;
• niekiedy objawy przewlekłej niewydolności prawokomorowej – np. obrzęki, powiększenie wątroby, ból brzucha, nudności i zaparcia.

Jak przebiega leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest schorzeniem postępującym. Terapia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc ma postać farmakoterapii, jednak nie należy zapominać, jak ważne są zalecenia ogólne, czyli:

• zaprzestanie palenia tytoniu – jest to najważniejszy czynnik, którego eliminacja pozwala na poprawę rokowania;
• właściwie odżywianie;
• edukacja pacjenta na temat choroby i jej przebiegu;
• szczepienie przeciwko grypie i pneumokokom – zakażenia układu oddechowego są istotnym czynnikiem zaostrzeń choroby;
• edukacja pacjenta na temat leczenia schorzenia – przerwanie przewlekłej terapii POChP prowadzi do częstszych zaostrzeń choroby. 

Leki na receptę na POChP

Leki stosowane w terapii przewlekłej obturacyjnej choroby płuc są lekami na receptę. Podstawowe leki na POChP, które możesz przedłużyć w serwisie onlinerecepta.pl, kupując usługę Przedłużenia Leków Przewlekłych to:

• leki rozkurczające oskrzela – to najważniejsze leki w terapii POChP. Pozwalają na zmniejszenie duszności, poprawę tolerancji wysiłku, a co ważne – wpływają również na zmniejszenie częstości zaostrzeń choroby. Do leków rozkurczających oskrzela należą:

• β2-mimetyki wziewne (krótko działające: fenoterol i salbutamol i długo działające: formeterol i salmeterol). Substancje te działają poprzez rozkurcz mięśni gładkich w ścianie oskrzeli;
• wziewne leki przeciwcholinergiczne(długo działające: tiotropium i krótko działające: bromek ipratropium). Podobnie jak β2-mimetyki, leki te prowadzą do rozkurczu mięśni gładkich oskrzeli;
• teofilina– jest to lek drugiego wyboru w stosunku do powyższych, ze względu na słabsze działanie i skutki uboczne.
• glikokortykosteroidy wziewne (np. beklometazon, budezonid, flutykazon, mometazon). Sterydy wziewne stosuje się łącznie z długo działającymi ß2-mimetykami wziewnymi i / lub długo działającymi lekami przeciwcholinergicznymi. Łączenie leków wziewnych pozwala na skuteczniejsze niwelowanie objawów klinicznych oraz zmniejsza częstość występowania zaostrzeń. Dostępne są preparaty złożone, które zawierają m.in. połączenie formoterolu i budezonidu, salmeterolu i flutykazonu, a także formoterolu i beklometazonu. 

Najnowsze leki na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc

Stosunkowo nowym lekiem w terapii POChP jest roflumilast. Jest to niesteroidowy lek przeciwzapalny, który ma zdolność do hamowania enzymu – fosfodiesterazy typu 4, dzięki czemu ogranicza procesy zapalne w obrębie płuc, jak i całego organizmu. Lek ten jest typowo stosowany u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby. 

Poza podstawowymi preparatami, w terapii POChP stosuje się również:

• substytucję α1-antytrypsyny – gdy przyczyną POChP jest niedobór tego enzymu. Enzym podaje się regularnie drogą dożylną;
• morfinę– u chorych leczonych paliatywnie, lek ten pomaga w opanowywaniu duszności;
• przewlekłą antybiotykoterapię (stosuje się antybiotyk – azytromycynę) – takie leczenie bierze się pod uwagę u pacjentów, u których zaostrzenia choroby występują mimo leczenia trzema lekami wziewnymi;
• tlenoterapię;
• rehabilitację oddechową– m.in. ćwiczenia oddechowe i usprawniające;
• wycięcie pęcherzy rozedmowych – zabieg ten wykonuje się, gdy pęcherz rozedmowy zajmuje ponad 50% objętości płuca;
• w zaawansowanych przypadkach pod uwagę bierze się przeszczepienie płuc. 

Podsumowując, należy mieć świadomość, że w najważniejszym krokiem, który pozwala na poprawę rokowania w przebiegu POChP jest zaprzestanie palenia. To samo tyczy się zapobiegania chorobie – niepalenie istotnie zmniejsza ryzyko pojawienia się tego schorzenia. Warto o tym pamiętać.