Jakie leki stosowane są przy chorobie Parkinsona?

Choroba Parkinsona dotyka obecnie nawet 100 tysięcy polskich pacjentów, a z roku na rok chorych przybywa. Jest to choroba istotnie obniżająca jakość życia, która ostatecznie prowadzi do znacznego ograniczenia sprawności pacjenta. Co więcej, objawy choroby ujawniają się w coraz młodszym wieku. Jakie leki są obecnie stosowane w tym schorzeniu? Który z nich jest najskuteczniejszy?

Czym jest choroba Parkinsona?

Choroba Parkinsona to schorzenie neurologiczne, wynikające z zaniku komórek produkujących dopaminę w mózgu. Dopamina to neuroprzekaźnik, który bierze udział między innymi  w procesach regulacji funkcji ruchowych, napięcia mięśni, a także koordynacji ruchowej. Niedobór tego neuroprzekaźnika prowadzi do pojawienia się objawów klinicznych charakterystycznych dla choroby Parkinsona.

Uważa się, że schorzenie to dotyka około 0,15 do 0,3% populacji ogólnej, a częstość występowania choroby rośnie wraz z wiekiem pacjentów. W odniesieniu do płci – na Parkinsona częściej chorują mężczyźni. 

Jakie są objawy choroby Parkinsona?

W obrazie klinicznym choroby Parkinsona wyróżnia się tak zwane objawy osiowe, do których należy:

• spowolnienie ruchowe (nazywane bradykinezją) – jest to najważniejszy objaw choroby Parkinsona. W codziennym funkcjonowaniu spowolnienie ruchowe ujawnia się pod postacią np. powolnego ubierania się, czy spowolnienia chodu;
• sztywność mięśniowa –  podczas ruchu kończyny opór jest odczuwany w całym zakresie ruchu, co sprawia, że sztywność w chorobie Parkinsona nazywana jest sztywnością typu rury ołowianej. Sztywność dotyczy najczęściej mięśni kończyn, ale może również występować w mięśniach przykręgosłupowych, co sprawia, że pacjent przybiera charakterystyczną, pochyloną pozę. Co więcej, sztywność może objawiać się zaburzeniami mimiki, czyli tak zwaną maskowatą twarzą;
• drżenie spoczynkowe – drżenie dotyczy najczęściej dalszych części kończyn górnych i dolnych i ustępuje podczas wykonywania czynności, np. sięgania po przedmiot;
• niestabilność postawy – chorzy na chorobę Parkinsona mają problem z utrzymywaniem równowagi, co może kończyć się upadkami.

Charakterystyczną cechą objawów ruchowych w tym schorzeniu jest ich asymetryczność – objawy te są początkowo jednostronne. Asymetria objawów jest dostrzegalna także w zaawansowanym etapie choroby.

Choroba Parkinsona – objawy niezwiązane z układem ruchu

U pacjentów z chorobą Parkinsona mogą pojawić się objawy pozaruchowe, do których należą:

• zaburzenia nastroju – przede wszystkim depresja;
• zaburzenia funkcji poznawczych, otępienie, zaburzenia pamięci;
• zaparcia;
• ortostatyczne spadki ciśnienia tętniczego – związane są z przyjmowaniem pozycji stojącej i mogą prowadzić do omdleń i upadków;
• zaburzenia snu – mają postać m.in. nocnych zaburzeń ruchowych (drżeń, czy sztywności mięśniowej);
• zaburzenia oddawania moczu – m.in. częste oddawanie moczu w nocy i parcia naglące;
• zaburzenia erekcji – występują nawet u połowy mężczyzn z chorobą Parkinsona;
• nadmierne pocenie się.

Przebieg choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona cechuje się początkowo skrytym przebiegiem. Pojawienie się charakterystycznych objawów motorycznych często poprzedzone jest mniej swoistymi symptomami takimi, jak zaparcia, osłabienie powonienia, obniżenie nastroju, czy zaburzenia snu. Typowe objawy osiowe pojawiają się dopiero, gdy dojdzie do zaniku 50 – 60% komórek dopaminergicznych. Postawienie diagnozy ma miejsce najczęściej po pojawieniu się charakterystycznych objawów ruchowych.

Wprowadzenie leczenia początkowo daje bardzo dobre efekty, jednak stan taki trwa zazwyczaj do pięciu lat. Uszkodzenie układu nerwowego ciągle postępuje, co sprawia, że objawy choroby się nasilają. Choroba Parkinsona ma przebieg postępujący, a okres skrajnie ciężkich objawów wiąże się typowo z koniecznością poruszania się przy użyciu wózka inwalidzkiego.

Leczenie choroby Parkinsona

Podstawą leczenia choroby Parkinsona jest stosowanie farmakoterapii. Leki na chorobę Parkinsona, które można przedłużyć w obrębie serwisu onlinerecepta.pl, kupując usługę przedłużenia leków, to między innymi:

• lewodopa – jest to prekursor dopaminy, pozwalający na uzupełnienie niedoboru tego neuroprzekaźnika w mózgu. Lewodopę stosuje się obecnie z dodatkiem związku, który zwiększa jej dostępności w mózgu – mowa tutaj o benserazydzie;
• agoniści dopaminy – są to substancje, które działają na receptory dopaminergiczne i wywołują takie efekty, jak dopamina, co pozwala na niwelowanie objawów jej niedoboru;
• entakapon i tolkapon – są to rzadziej stosowane leki, których mechanizm działania polega na zmniejszeniu rozkładu lewodopy, dzięki czemu możliwe jest wydłużenie jej działania. Leki te stosuje się łącznie z lewodopą;
• selegilina i rasagilina – są to inhibitory MAO-B (monoaminooksydazy typu B). Podobnie, jak dwa wyżej wymienione leki, substancje te zmniejszają rozkład lewodopy. Ich mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności enzymu – monoaminoksydazy typu B;
• amantadyna – choć jest to lek przeciwwirusowy, stosowany w leczeniu grypy, to znalazł on zastosowanie w terapii choroby Parkinsona. Jego zaletą jest zdolność do niwelowania niektórych skutków ubocznych, wynikających ze stosowania lewodopy;
• leki antycholinergiczne – obecnie stosuje się je coraz rzadziej, ze względu na skutki uboczne (wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, suchość w ustach, zaburzenia pamięci, halucynacje);
• apomorfina – jest to lek podawany podskórnie, stosowany w zaawansowanym stadium choroby Parkinsona. Apomorfina to agonista receptorów dopaminergicznych, uważana za lek ratunkowy.

Jakie są najskuteczniejsze leki na Parkinsona?

Uważa się, że najskuteczniejszym lekiem w terapii choroby Parkinsona jest lewodopa. Stosowanie tej substancji uznawane jest za złoty standard w leczeniu tego schorzenia. Niestety, lewodopa nie niweluje trwale objawów choroby. Z czasem odpowiedź na lewodopę jest coraz słabsza, co sprawia, że konieczne jest zwiększanie dawki leku. To z kolei wiąże się z wystąpieniem objawów niepożądanych takich, jak urojenia, omamy, zaburzenia snu, czy dyskinezy, czyli nieskoordynowane ruchy niezależne od woli chorego.

Choroba Parkinsona – leczenie operacyjne

W przypadku wyczerpania możliwości terapii farmakologicznej możliwe jest leczenie zabiegowe choroby Parkinsona. Takie zabiegi przeprowadzane są zazwyczaj w specjalistycznych ośrodkach neurochirurgicznych. Terapia zabiegowa polega na wszczepieniu elektrod, które umieszczane są w strukturach mózgu takich, jak jądro niskowzgórzowe, czy część wewnętrzna gałki bladej. Elektrody te są połączone ze specjalnym stymulatorem, który umieszczany jest typowo w okolicach klatki piersiowej pacjenta. Wpływ na wymienione struktury mózgu pozwala na niwelowanie objawów ruchowych choroby Parkinsona.