Młode mamy często zastanawiają się jakie są szansę na zajście w ciążę po porodzie oraz w czasie karmienia piersią. W Internecie roi się od wielu mitów i niesprawdzonych informacji dotyczących możliwości zajścia w ciąże niedługo po porodzie. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć nieco problem kobiecej płodności po porodzie oraz w czasie karmienia piersią.
Spis treści
Płodność po porodzie
Konieczność włączenia antykoncepcji po porodzie jest uzależniona przede wszystkim od tego, czy karmisz swoje dziecko piersią. Prolaktyna, która jest jednym z hormonów warunkujących występowanie laktacji, prowadzi do czasowej niepłodności występującej w okresie karmienia. Za względnie bezpieczny, w przypadku niewystępowania krwawień miesięcznych, czas uznaje się do pół roku od rozwiązania, jednak pomimo niskiego ryzyka zajścia w ciążę, należy liczyć się z taką możliwością w przypadku niestosowania żadnej, mechanicznej bądź hormonalnej, metody antykoncepcji. Zwykle pierwszą po okresie ciąży i połogu owulację poprzedza wystąpienie miesiączki, jednak w pewnym badaniu wykazano, że u 20% kobiet to owulacja poprzedzała wystąpienie pierwszej miesiączki po porodzie. Im sposób karmienia jest bardziej zbliżony do tego określanego mianem „ekologicznego karmienia piersią”, co oznacza między innymi karmienie jak najczęstsze, nieużywanie smoczka, pokarm matki musi być jedynym źródłem płynów i substancji odżywczych (przynajmniej do szóstego miesiąca życia dziecka), tym powrót miesiączki będzie późniejszy.
W przypadku karmienia piersią w połączeniu z mlekiem modyfikowanym lub karmienia dziecka tylko i wyłącznie mlekiem modyfikowanym konieczne jest stosowanie metod kontroli płodności od momentu rozpoczęcia współżycia po przebytym porodzie. W tej sytuacji wybór metody antykoncepcji zależy przede wszystkim od woli pacjentki.
Antykoncepcja po porodzie
Podczas karmienia piersią warto jednak zadbać o odpowiednie zabezpieczenie przed niechcianą ciążą. Najprostszym i najdostępniejszym wyjściem jest mechaniczna metoda antykoncepcji, czyli prezerwatywa, którą można stosować od czasu ustania krwawienia. Doustnym środkiem antykoncepcyjnym dla kobiet karmiących jest minipigułka progesteronowa, niezawierająca estrogenów, dzięki czemu nie zaburza procesu laktacji. Innymi środkami opartymi na progesteronie są implant podskórny i zastrzyk antykoncepcyjny. Zastrzyk chroni przed ciążą na okres trzech miesięcy, a implant od sześciu miesięcy, do nawet pięciu lat, produkt dostępny w Polsce wszczepiany jest na trzy lata. Każda z tych metod, podobnie jak minipigułka, nie wpływa na wytwarzanie mleka w gruczołach piersiowych kobiety.
Po upłynięciu przynajmniej sześciu tygodni (zazwyczaj od sześciu do dwunastu tygodni) od dnia porodu możliwe jest zastosowanie wkładki domacicznej. Dostępne są ich dwa podstawowe rodzaje, wkładka miedziana, która zapobiega ciąży dzięki uwalnianiu jonów Ca2+, oraz wkładka hormonalna, zwana profesjonalnie wewnątrzmacicznym systemem hormonalnym, uwalniająca progesteron. Możliwość zastosowania tej metody jest jednak zależna od tego, czy macica powróciła do stanu sprzed ciąży, w zbyt wczesne umieszczenie w jej jamie ciała obcego byłoby nieskuteczne i ryzykowne ze względów zdrowotnych.
Do wachlarza możliwości, w przypadku kobiety niekarmiącej piersią, dołączają preparaty złożone hormonów z grupy estrogenów oraz progesteronu, są to plastry antykoncepcyjne, dwuskładnikowa doustna antykoncepcja hormonalna oraz pierścień dopochwowy, zawierający etynyloestradiol i etonogestrel, czyli syntetyczne odpowiedniki estrogenu i progesteronu. W tej sytuacji wybór metody antykoncepcji zależy przede wszystkim od woli pacjentki.
Cięcie cesarskie a antykoncepcja
Stosowanie antykoncepcji jest szczególnie ważne w przypadku kobiet, które przebyły poród drogą cięcia cesarskiego, ponieważ powłoki brzuszne oraz ściana macicy potrzebują aż roku, aby osiągnąć pełną regenerację i stan gotowości na tak duże obciążenie, jakim byłaby ewentualna kolejna ciąża. Wybór metody antykoncepcji ponownie jest uzależniony od tego, czy sytuacja dotyczy kobiety karmiącej piersią, czy też nie, ponieważ głównym czynnikiem warunkującą podjęcie decyzji jest jej wpływ na laktację. Tak jak w przypadku rozwiązania siłami natury, kobiety karmiące, które przebyły cięcie cesarskie wybierać, mogą jedynie spośród preparatów zawierających tylko pochodne progesteronu.
Ostateczna decyzja
Dzisiejszy rynek farmaceutyczny oferuje wiele zróżnicowanych metod kontroli płodności, jednak bardzo ważne jest to, aby decyzję podjąć biorąc pod uwagę własną wolę i komfort, oraz aby swój wybór koniecznie przedyskutować z lekarzem.